وظایف شیعیان در زمان غیبت
1ـ معرفت و شناخت امام
امام رضا:
« مَنْ ماتَ وَ لَمْ یَعرِفُ اَئِمَّتَهُ ماتَ مَیَّتَهُ جاهِلَّیهً»
«هر کس بدون شناخت نسبت به امامان خویش بمیرد به مرگ جاهلیت مرده است.»
هدایت و معرفت دینی، تنها از رهگذر شناخت امامان میسر می‌باشد و این معرفت، فراتر از شناخت نام والقاب و تاریخ ولادت و... آن‌ها ست. باید در شگفتی‌ها و اسرار حیات آن‌ها اندیشه کرده، حقایق را در لابه لای فرمایشات آن‌ها بدست آورد. اهداف والای آن‌ها را مطالعه نموده و آن‌ها را اسوه‌های زندگی برگزید.
تدبر در شناخت آن‌ها، تعبد آفرین است و روح انسان را با روح عبادت و بندگی خدا قرین خواهد ساخت. چرا که اطاعت از امام زمان، عین اطاعت از ائمه و اطاعت از پیامبر و خداست. پس گویا آن حضرت، خود نمونه تمام عیار دین است که در یکی از زیارت، با همین عنوان به حضرتش سلام می‌دهیم:
« السلام علی الدین الانور »
( زیارت سرداب مطهر) سلام بر دین به ما رسیده و پیروی از این دین و حرکت در مسیر ولایت آن حضرت، به شیعیان مقام همدمی و رفاقت، پیامبران و شهیدان می‌بخشد که امام رضا در این باره می‌فرمایند:
«حَقُّ عَلَی اللهِ اَنْ یَجْعَلَ وَلِیَّنا رَفیقاً لِلنَّبیینَ وَ الصِّدیِقینَ وَ الشُّهَداءَ وَ الصّالِحینَ وَ حَسُنَ اُولئِکَ رَفیقا»
«بر خداوند است که دوستان ما را که به حق به مقام ولایت و معرفت ما نایل شده‌اند، همدم و رفیق پیامبران راستگویان، شهیدان و شایستگان قرار دهد و آنان نیکو رفقایی هستند.»
2- ایمان و عمل صالح
حضرت رضا (ع) درباره حقیقت ایمان می‌فرمایند:
«لایَسْتَکْمِلُ عبد حَقیِقَةُ الاِیمان حتَی تکونُ فیه خصالٌ ثلاث.»
هیچ انسانی به حقیقت ایمان راه نمی‌یابد مگر در پرتو سه خصلت:
التَفَقُه فِی الدَین.
1ـ شناخت و ژرف‌نگری در دین
وَ حُسْنُ التَقْدیرِ فِی المَعیشَةِ.
2ـ برنامه‌ریزی صحیح در ادامه زندگی
وَالصَبْرُ عَلی الرَّزایا.
3ـ شکیبایی بر سختی‌ها
امام رضا (ع) فرمودند:
«لا تَدْعوُا العَملِ الصّالِح وَالاِجْتِهاد فِی العِبَادَةِ اِتِکّالاً عَلی حُبِّ آل مُحمَد (علیهم السلام) لا تَدْعُوا حُبَّ آل محمد (صلی¬الله علیه و آله وسلم) وَ التَسْلیم لِاَمْرِهِم اِتّکالاً عَلَ العِبادَةِ فَاِنَّهُ لایَقْبَلُ اَحَدُ هُما دُونَ الآخَر.»
«عمل صاحل (نیک) و تلاش و کوشش در عبادت الهی را با تکیه کردن به محبت اهل بیت (صلوات الله علیهم اجمعین) رها نکنید و محبت (مودت) به ائمه (صلوات الله) و مطیع شدن در مقابل اوامر ایشان را به خاطر انجام عبادات رها نکنید که این دو اصل هر کدام بدون دیگری (در درگاه الهی) پذیرفته نمی‌گردد.»
3- یاد و محبت امام
امام رضا درباره آیه (یونس/58):
«قُلْ بِفَضلِ اللهِ وَ بِرَحْمَتِهِ فَلِذلِکَ فَلْیَفْرَحُوا هُوَ خَیْرٌ یَجْمَعُونَ »
مقصود این است که به دوستی پیامبر و خاندان او باید شادمان باشند که آن بهتر است از دنیایی که آن‌ها جمع کنند.
امام رضا (ع) به نقل از امیرالمومنین (ع):
هر کس دوست دارد خداوند را ملاقات کند در حالی که ایمانش کامل و اسلامش نیکو باشد، محبت حجت منتظر، صاحب الزمان را پیشه خود قرار دهد که او و دیگر پیشوایان، چراغ‌های روشن در تاریکی‌های زندگی و امامان هدایت و نشانه‌های تقوایند، من برای هر که آنان را دوست بدارد و ولایتشان را دارا شود، از سوی خدای تعالی را بهشت ضمانت می‌کنم.
امام رضا (ع) می‌فرماید: اهل آسمان و زمین و هر زن و مرد دل سوخته و هر دل غمین و اندوهگین بر آن حضرت گریه می‌کنند.
خداوند محبت به اهل بیت را بر همگان لازم دانسته و آن را اجر و پاداش رسالت عنوان فرموده است
« قُل لا اَسْئَلُکُمْ عَلَیهِ اَجراً اِلاَّ المَوَدَّةَ فِی الْقُرْبَی ( شوری /23)»
واین نیست مگر آن که بهره و منفعت آن، برای خود مردم لحاظ می‌شود.
« قُلْ ما سَألْتَکُمْ مِنْ اَجرٍ فَهُوَ لَکُم (سبا /47). »
چه اینکه با محبت به آن اسوه‌های پاکی، زمینه‌های اطاعت آن‌ها فراهم شده و راه هدایت و کمال
هموار می‌گردد.
بر این اساس، کلام امام زمان که فرمودند:
« فَلْیَعْمَلْ کُلُّ امرئ مِنْکُمْ بِما یَقرَبُ بِهِ مِنْ مُحِبَّتِنا »
«پس هر یک از شما باید به آنچه که او را به مقام محبت ما نزدیک می‌کند، عمل نماید.»
از آن جهت است که انجام اعمال شایسته ما، مقدمه‌ای برای افزون ساختن محبت و تقرب ما به آن مقام الهی می‌باشد، وظیفه‌ای خطیر برای شیعیان به شمار می‌آید.
4- انتظار عاشقانه
انتظار فرج، با تقوی و سازندگی قرین است نه با پلیدی و معصیت که در این ورطه این انتظار خود نوعی عبادت تلقی می‌شود.
از جمله برکات انتظار، گشایش در کار است. امام رضا(ع) می‌فرمایند:
«اَلَیسَ اِنْتِظارُ الفَرَجِ مِنَ الفَرَج؟! اِنَّ اللهَ عَزَّوَجَلُّ یَقُولُ: فَانتَظِرُوا اِنّی مَعَکُمْ مِنْ المُنْتَظِریِنَ
(اعراف/71) »
آیا انتظار فرج، خود بخشی از فرج نیست؟! خدا می‌فرماید: پس انتظار بکشید که من هم با شما در انتظارم.
امام رضا (ع) از پیامبر نقل فرمود:
« اَفْضَلُ اَعْمالِ اُمَّتِی اِنْتِظارُ الْفَرَج »
افضل اعمال امت من انتظار فرج است.
5- تَولّی وَ تَبَرّی
امام رضا (ع):
« شیعَتُنا الْمُسْلِمُونَ لِاَمْرِنا اَلاخِذُونَ بِقَولِنا الَمُخالِفُونَ لِاَعْدائِنا فَمَنْ لَمْ یَکُن کَذلِکَ فَلَیْسَ مِنّا»
پیروان ما کسانی اند که به امر ما گردن می‌نهند و به گفتار ماعمل می‌کنند و با دشمنان ما مخالفت می‌ورزند پس هر که چنین نباشد از ما نیست.
امام رضا در باب محبت به آل محمد به مردی مُسنی که می‌خواست برای تبرک دست خطی از امام بگیرد فرمودند:
« دوستدار آل محمد باش، اگر چه فاسق باشی و دوستدار دوستان ایشان باش، اگر چه آن‌ها فاسق باشند »
امام در باب بیزاری جستن و عدم معاونت دشمنان، به سلیمان بن جعفر جعفری فرمودند:
« ای سلیمان، وارد شدن به دستگاه دشمنان و کمک به آن‌ها و کوشش در تامین نیازهایشان، معادل کفر است و توجه عمدی به ایشان، در زمره گناهان بزرگی است که آتش و دوزخ، سزای آن است .»
6-تقیه و صبر
امام رضا (ع) فرمودند:
«ما اَحْسَنَ الصَّبرَ وَ اِنْتِظارُ الفَرَج..... فَعَلَیْکُمْ بِالصَّبْرِ»
و چه نیکوست شکیبایی و انتظار فرج.... پس بر شما باد به شکیبایی .
منتظر، در سنگر صبر، امکانات خود را برای روز ظهور ذخیره می‌کند و با بسیج نیروها، به دشمن حمله ور می‌شود. آنچه مسلم است اینکه غافل ماندن دشمن و مستور سازی سنگر و اختفاء رزمنده از جمله لوازم موفقیت و پیروزی در این نبرد است که بر طبق روایات باید در این عصر، بر مبنای تقیه صورت گیرد.
تقیه، دژ پایدار و بلندی است که بین مؤمنان و دشمنان خدا، سدی نفوذ ناپذیر می‌سازد.
امام رضا اهمیت جایگاه تقیه برای شیعیان در عصر غیبت را در حد یک وظیفه قلمداد کرده می فرماید:
عَلَیْکُمْ بِالتَقیهَ، فَاِنَّهُ روِی «من لاتقَیة له لادین له» وَ رُوِیَ «تارِکُ التَقِیة کافِرٌ» «اتقّ حیثُ لایتّقی، التقیّة دین مُنْذٍ أَوَّلَ الدَهرالی آخر.» « مَنْ تَرَکَ التَّقِیَّةَ قَبَلَ خُرُوجِ قائِمِنا فَلَیسَ مِنّا »
هر کس که به کلی قبل از مقام قائم، تقیه را ترک کند از ما نیست.
اما تقیه یک شیوه حفاظتی در برابر دسیسه‌های دشمنان است که به معنای «دست از تکاپو کشیدن» و «همدستی با دشمنان» نیست، بلکه استفاده از اصل غافلگیری دشمن و استتار فعالیت‌ها می‌باشد.
بنابر کلام امام رضا (ع) تقیه امر مسلمی در دوران غیبت است که برای آماده سازی نیروها درجهت نصرت امام زمان لازم است.
ایشان در بیانی دیگر، تقیه را همطراز تقوی معرفی کرده‌اند: آنجا که ذیل آیه
« اِنَّ اَکْرَمَکُمْ عِنْدَاللهِ اَتْقاکُمْ ( حجرات/13)»
می‌فرمایند:
« اِنَّ اَکْرَمَکُمْ عِنْدَاللهِ اَعْمَلَکُمْ بِالْتَقِیَهُ»
گرامی ترین شما نزد خدا، کسی است که بیشتر به تقیه عمل کند.
سپس از آن حضرت سوال شد که تا کی باید تقیه کرد؟
فرمود: «تا روز ظهور قائم ما اهل‌بیت و هر کس قبل از قیام او تقیه را ترک کند از ما نیست »
در این حدیث اتقاکم به تقیه کننده ترین فرد تفسیر شده است. زیرا هر دو از یک ریشه و به معنی نگهداری است. تقوی یعنی، عملی که موجب نگهداری انسان از عذاب باشد، تقیه نیز عملی است که موجب می‌شود انسان از مکر و کینه دشمنان حفظ شود.
همچنین امام رضا (ع) از جمله راه‌های رهایی از فتنه آخر الزمان را کناره گیری از مردم و
سکوت بر می‌شمردند.
«یَأتی عَلَی النّاسِ زَمانٍ تَکُونَ العافِیَه مِنْهُ عَشَرَة اَجْزاءِ تِسْعَةَ فِی اِعْزالِ النّاسِ وَ واحِدٍ فِی الصُمْتِ »
«زمانی بر مردم آید که طلب عافیت و سلامت جستن، در ده جزء است، نه جزء آن در کناره‌گیری از مردم و یکی در خاموشی و سکوت است.»
قال امام الرضا (ع):
«اِنَّ مِنْ عَلاماتِ الْفِقْه: اَلْحِلم وَالعِلْم، وَالصُّمْت بابٌ مِنْ اَبْوابِ الحِکمْةَ. اِنَّ الصُمتْ یَکْسِبُ المُحِبّة، اِنّهُ دَلیلُ عَلی کُلِّ خَیر.»
حضرت رضا (ع) فرمود: از نشانه های زیرکی و بردباری و دانش است. و سکوت دری از درهای حکمت است. به درستی که سکوت جلب محبت می کند و قطعاً راهنمای بر هر خیری است.
توصیه های اخلاقی امام رضا (ع) به امت
امام رضا (ع) فرمودند:
«اِیَاکُمْ وَ الْحِرض وَ الحَسَدْ فَاِنَّهُما أَهْلَکا الأمَمِ السَالِفَه، وَ اِیّاکُم وَ البُخْل فَاِنَّها عاهَةٌ لاتَکُونَ فی حُرّء ولا هُؤمِنٍ، اِنَّها خلاف الایمان.»
از حرص و حسد بپرهیزید، زیرا این دو خصلت موجب هلاکت امت های پیشین شده است و از بخل بپرهیزید زیرا این خصلت آفتی است که در شخص مؤمن و آزاد نباشد و به درستی که (صفت بخل) مخالف ایمان است.
فرمودند:
« الغضب مِنْتاجُ کُلِّ شرّ. »
خشم دری است به روی همه زشتی‌ها.
حضرت رضا (ع) فرمودند:
« عَلَیْکُمْ بِالصّدق وَ اِیَاکُمْ وَ الْکِذْب فَاِنَّهُ و لا یُصْلِحُ اِلاّ لِاَهْلِه »
بر شما باد به راستی و برحذر باشید از دروغ به درستی که این خصلت شایسته نیست مگر برای اهلش.
7-احترام و ادب (تجلیل از مقام او)
امام رضا، هنگام ذکر نام « قائم » از جای برخاسته و به نشان تواضع و احترام به ساحت مقدسش، دست بر سر نهاده و برای فرجش دعا می‌فرمود.
این کار علاوه بر احترام به مقام والای آن امام همام، خود اعلام آمادگی در جهت جامه عمل پوشیدن آرمان‌های مقدس و قیام جهانی او به شمار می‌رود.
8-دعا برای ظهور امام عصر (ع) (به حسب زمان و مکان)
ائمه علاوه بر تقیه خود به دعای برای امام زمان، پیروان خویش را نیز به آن ترغیب می‌فرمودند امام رضا همواره به دعا برای آن حضرت فرمان می‌دادند.
و خود وجود مقدس امام عصر نیز به پیروان خوددستور داده‌اند:
« وَ اَکْثَرُ وَ الدُّعاءَ تَعْجیِلِ الْفَرَجْ فَاِنْ ذلِکَ فَرَجُکُم »
برای تعجیل در امر فرج بسیار دعا کنید، زیرا گشایش شما در آن است.
حاجات بزرگ را روا می‌سازد و آن روز زیادتی رحمت است. خداوند در آن روز، افرادی را از عذاب آتش رها می‌سازد. هر که حق و حرمت چنین روزی را ادا کند، خدای تعالی بر خود حتم و لازم داشته است که او را از آتش جهنم آزاد کند.
اگر چنین کسی در آن روز یا شب بمیرد، شهید مرده است، و در هنگام محشور شدن در امان است. و هرکس حرمت این روز را کوچک شمارد، و حق آن را ضایع کند بر خداوند سزاوار است که او را در جهنم قرار داده مگر آنکه توبه نماید. در بسیاری از روایات، به تأثیر زمان خاص در استجاب دعا، اشاره شده است.
حضرت رضا (ع) از اجدادش، از پیغمبر (ص) چنین نقل می‌کند:
بدون شک روز جمعه، سید ایام است. خداوند در آن روز حسنات را دو برابر می‌کند. گناهان را می‌آمرزد. درجه‌ها را بالا می‌برد. دعاها را مستجاب می‌کند. اندوه‌ها را برطرف می‌نماید.
طبق روایتی که در کتاب کامل الزیارت آمده است:
یکی از مکان‌های مقدسی که دعا کردن در حق حضرت حجت (عج) سفارش شده است حرم امام رضا (ع) است. در این روایت چنین آمده است: بعد از نماز برای هریک از امام معصوم (علیهم السلام)
دعای زیر خوانده شود:
«اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی حُجَّتکَ وَ وَلیّکَ وَ الْقائِم فی خَلْقِکَ، صَلوةً نامِیَةً، باقِیَةً، تُعَجِّلُ بِها فَرَجَهُ، وَ
تَنْصُرُهُ بِها...»
«خداوندا! بر حجت و ولیت و قائم در آفرینشت درود بفرست. درودی روزافزون و پایدار که با آن فرجش را زودتر برسانی، و به آن پیروزش گردانی.»
آجرک الله یا صاحب الزمان(عج)...
اللهم عجل لولیک الفرج؛که مشکلات هست و خوبی نیست و به او نیاز هست و امام ما و همه‌ست...وعده خدا...حق...
_________
تشکر از وبسایت خوبتون