در آغازین ایام سر کار آمدن عباسیان که چندان بر امور مسلط نشده بودند آزادی اندکی برای ائمه علیهم السلام و شیعیان به وجود آمد. امام صادق علیه السلام از این آزادی حداکثر بهره‌برداری را نمود تا جایی که گاه از ایشان با عناوینی نظیر مجدد و مؤسس شیعه یاد می‌شود.
به مرور ایام از این آزادی به خصوص برای امامان علیهم السلام کاسته شد.
خلفای عباسی، اهل بیت علیهم السلام را رقیب خویش در حکومت می‌دانستند؛ به علاوه آنان یقین داشتند مردی از نسل ایشان روزی حکومت ظالمان و جائران را نابود می‌نماید و بی‌تردید خود را مصداق بارز و مسلم ظالم و جائر می‌دیدند تمام تلاش خود را برای محدودیت و در موارد امکان، حذف ایشان به کار می‌بردند.
بر همین اساس اسارت طولانی مدت امام هفتم علیه السلام و یا حتی ولایت عهدی امام رضا علیه السلام تحلیل می‌شود. با نگاهی سریع و اجمالی به خوبی می‌توان سیر نزولی سن شهادت ائمه علیهم السلام و همچنین امامت ایشان را در دوره عباسی مشاهده کرد.
