آیا دحوالارض روز ظهور امام عصر(ع) است؟
ماه ذی القعده نخستین ماه حرام و مقدمه ورود برای ماه ذی الحجه است، روز بیست و پنجم این ماه به نام روز دحوالارض مهمترین اتفاق این ماه است، در این روز صرف نظر از اثبات علمی، مکه نخستین مکانی از زمین است که آشکار شده و زمین از آنجا گسترش پیدا کرده است.
عبارت «ام القری» برای مکه و مادر بودن برای شهرها شاید بدین جهت باشد، در رابطه با این روز آداب و اعمالی وارد شده است. به طوری که روزه در این روز پاداش قابل توجهی دارد. همچنین بر خواندن ادعیه ویژهای تاکید شده که یکی از این ادعیه، ارتباط با واقعه ظهور حضرت مهدی(ع) دارد، در این دعا توصیفاتی است که به بحث مهدویت و گسترش آنچه از مسجدالحرام و مکه صورت میگیرد، اشاره شده است.
معنی روز دحوالارض
دحوالارض به معنای راه افتادن زمین است و عرب زمانی که کودکش به راه میافتد به او دحو میگوید، راه افتادن زمین از منظر حیات مورد توجه در این روز است.
آغاز حیات زمین در اینجا به دو معناست: اول اینکه زمین آب را در قسمتهای مختلف در این روز پذیرفته و این امر موجب حیات او شده است و دوم اینکه به معنای پذیرش رحمت الهی است و برحسب پذیرشی که پیدا میکند، آثار جدیدی در او پیدا میشود.
با توجه به اینکه روزهایی از سال ایام الله است، قران کریم نیز تعبیری دارد مبنی بر اینکه این روزها را به خوبی یاد کنید همچنین تأکید میکند در آیاتی که در روی زمین است، سیر کنید و عبرت بگیرید که نشان میدهد علاوه بر توجه به مکانها در مورد احوال زمین نیز است که از هر زمان نیز باید نتیجهای خاص گرفت.
اگر به شبهای قدر توجه میشود باید در نظر داشت که ما باید چه وظایفی داشته باشیم و چه اعمالی باید انجام دهیم، باید نسبت به این ایام خاص، توجهی عمیق و دارای مفهوم داشته باشیم.
همانطور که در روز دحوالارض زمین آشکار میشود و حیات پیدا میکند ما باید توجه به قیامت داشته باشیم چراکه این روز مترادف با روز قیامت است، اینکه اگر روز دحو الارض روز پهن شدن زمین است. روز قیامت روز جمع شدن زمین است و اگر این روز، روز گستردگی رحمت خداست روز قیامت نیز روز رحمت الهی است.
برکات روز دحوالارض
امام رضا(ع) در روایتی میفرماید: در این شب حضرت ابراهیم(ع) و حضرت عیسی(ع) نیز متولد شدند و سفارش کردند که هر کس امروز را روزه بدارد، 60 ماه را روزه داشته و روزه و عبادت این شب معادل با عبادت 100سال است و برای روزه داران در این روز هرچه در آسمان و زمین است، استغفار میکنند.
دعا برای ظهور حضرت حجت در روز دحوالارض
روز دحوالارض روز حیات زمین است زیرا منشاء آب که مایه حیات است در روز دحوالارض میباشد، باید توجه داشت که آب حیات در منابع روایی تعبیر به امام عصر شده است و آب حقیقی که مایه حیات واقعی زمین است، امام زمان می باشد. بنابراین باید در این روز برای ظهور حضرت حجت دعا کنیم.
این درحالی است که قسمت عمده دعای وارد شده برای این روز در مورد ظهور و قیام امام زمان(ع) میباشد. همچنین شرایط ظهور در این دعا به تفصیل بیان شده است.
در این دعا آمده است که خدایا در امروز تمام سختیها را عوض کن و به زیبایی و آرامش تبدیل نما، این سختی در زمان ما دوران غیبت است که از خدا میخواهیم آن را به ظهور تبدیل کند، همچنین میگوییم که خدایا تو دعوت کننده به سمت حق هستی.
واژه "دَاعٍ" (دعوت کننده) در این فراز از دعا را صفت امام عصر(ع) است، عبارت "دَاعٍ إِلَى کُلِّ حَقٍّ" (دعوت کننده به حق) توجه خاص به امام زمان(ع) است. این درحالی است که روز دحوالارض روز استغفار نیز است. در تفاسیر آمده است که استغفار ملائکه با ظرفیت انسان حاصل می شود و ظرفیت انسان درحالی کامل می شود که متوجه به انسان کامل که امام زمان(ع) است، باشد.
امام عصر(ع) آخرین میثاق قریب الهی است
نخستین میثاق این روز، همان میثاق عهد اَلست است که به میثاق ولایت معروف است. دومین میثاق میثاق انبیای الهی و حضرت رسول است و آخرین میثاق نیز وجود مقدس امام عصر(عج) بیان شده است.
شباهت میان روز دحوالارض و گسترش عدل جهانی مهدی(ع)
اگر چه در روز دحوالارض، گسترش زمین از زیر کعبه در جهان ماده اتفاق افتاده است ولی دحو الارض واقعی که گسترش معنویت، عدالت و امنیت است، با وقوع ظهور رخ میدهد.
مکه در بعثت پیامبران در گسترش بندگی خدا نقش برجسته دارد، این مکان مقدس در زمان ظهور نیز نقش ویژهای خواهد داشت.
اگر دحوالارض به عنوان گسترش خاکی این اتفاق است، اتفاق بزرگ زمانی رخ میدهد که از کنار مکه معنویت، بندگی، عدالت و نورانیت به سراسر زمین گسترش پیدا می کند و ظهور حجت خدا اتفاق می افتد.
دحوالارض واقعی زمانی است که امام عصر(ع) پشت به کعبه کرده و این اتفاق بزرگ را اعلام میکنند، حضرت زمانی که به کعبه و قدرت خدای متعال اتکا میکنند، یکایک پیامبران بزرگ الهی را نام میبرند و میفرمایند: ای مردم دنیا اگر قصد دارید به حضرت آدم نگاه کنید، من واجد شرایط ایشان هستم و یک یک پیامبران را نام میبرند تا میرسند به نام پیامبر اسلام و میفرمایند اگر قصد دارید، به سیمای نورانی پیامبر(ص) بنگرید، من دارنده این سیما هستم.
امام عصر(ع) در راهی قدم میگذراند که همه پیامبران گذشته با وجود سختیها و تنگناها قدم گذاشتند، حضرت ولی عصر(ع) راه نیمه تمام پیامبران را تمام میکند. البته نه اینکه کار پیامبران ناقص بود و حضرت با ظهور خود آن را تمام میکنند، بلکه پیامبران در دوران خود به اهداف متعالی خود به حسب محدودیتها و معذوریتهای مردم دست پیدا نکردند.
اما در رابطه با ظهور حضرت باید گفت که تمامی این تنگناها و شرایط تحمیلی در زمان ظهور آخرین ذخیره الهی وجود نخواهد داشت.
آیا روز دحوالارض روز ظهور حضرت ولی عصر(ع) است؟
اگرچه در این زمینه روایت ثابت شده و یا سندی نداریم. همچنین در روایات بسیاری مثلا روز عاشورا یا نوروز را روز ظهور دانستهاند. ولی میتوان هر کدام از این روزها را به طور کنایه مراحلی از عصر ظهور دانست.
به طور مثال در روز عاشورا که تمامی حق و حقانیت در برابر تمام ظلم و باطل ظهور کرد، روز ظهور حضرت مهدی(ع) نیز تمامی حق در برابر تمامی باطل می ایستند. همچنان که روز نوروز که تمامی سرما رو به شکفتن و بهار میگذارد، در ظهور، امام نیز بعد از یک فصل سرد و خشک به بهاری سرشار از عدل قدم میگذارد.
کنایه روز ظهور در دحوالارض
این تمثیل میتواند کنایهای باشد از اینکه همانطور که کعبه نخستین جایی بود که آشکار شده و سرآغاز گسترش زمین شد، در روز ظهور سرآغازی بر حرکت امام عصر(ع) است.
بسیاری از سخنان معصومین و روایتها دارای اشارتها و بشارتهایی به انسانها در رابطه با اتفاقات بزرگی است که قرار است شکل بگیرد، امام علی(ع) در روایتی میفرمایند؛ چه بسیار است عوامل عبرت آموز و چه اندک انسان هایی که از این وسایل عبرت بگیرند.
منابع:
خبرگزاری شبستان
حجت الاسلام خدامراد سلیمیان (پژوهشگر مهدویت و عضو هیئت علمی پژوهشکده مهدویت)
حجت الاسلام علی محمدباقی (کارشناس مسائل مهدوی)