«حزن مدام»
استاد محمد حسین یوسفی
امام صادق (ع):
«لَوْ أَدْرَکْتُهُ لَخَدَمْتُهُ أَیامَ حَیاتِی»؛
اگر دوران او را درک می کردم، همه‌ی زندگی ام را در خدمت به او می گذراندم.
سخنرانی منتشر نشده‌ای از شهید دکتر سید محمد بهشتی پیرامون اعتقاد به امام زمان(عج)
مسئله امام زمان از مسائل مورد بحث است و درباره این موضوع چند مطلب هست که زنده‌ترین آنها مسئله زمامداری و رهبری امت در زمان غیبت است.
امیدوار هستم ما با اعتقاد به امام زمان یک عامل دیگر بر عوامل زنده ماندن اسلامی و اجتماعی‌مان افزوده‌باشیم، از حالت پژمردگی و خمودی به درآییم و حالت مردم زنده‌ای که - حتی خود را از نعمت رهبر الهی بهره‌مند می‌دانند - به خود بگیریم، اتفاقاً این جمله‌ای که عرض می‌کنم خیلی مربوط است به یک مطلبی که آقای پروفسور کُربَن - استاد اسلام‌شناسی و سبک‌شناسی دانشگاه بردو در فرانسه گفته بود. در یکی از سفرهایش به ایران ضمن بحث مفصلی که در نخستین جلسات آشنایی با آقای طباطبایی مطرح می‌کرد، می‌گفت که اعتقاد به امام زمان یکی از مسائل بسیار زنده و ارزندة شیعه 12 امامی است برای اینکه آن حالت مردگی که در ما مسیحیان و در پیروان ادیان یا حتی مذاهب دیگر اسلامی، از نظر انقطاع ارتباط میان بشر و خدا وجود دارد، از مجرای رهبران الهی، آن حالت در شما شیعه دوازده امامی وجود ندارد.
امام زمان علیه السلام در کلمات امام سجاد علیه السلام
با قامت عصمت و حیا می‌آید
با بانک مناجات و دعا می‌آید
میلاد عبادت است یعنی سجاد
از سوی خدا به سوی ما می‌آید[1]
علی بن الحسین ـ علیهما السلام ـ؛ مشهورترین لقبش «زین العابدین» و «سجاد» است. در پنجم شعبان سال 38 هـ ق در مدینه منوره دیده به جهان گشود. پدر بزرگوارش حسین بن علی ـ علیهما السلام ـ میباشد. و مادرش به نامهای «شهر بانو»، «شاه زنان»، «شهر ناز»، «جهان بانویه» «خوله» و... خوانده شده است.[2] آن حضرت دوران کودکی را در مدینه سپری کرد. حدود دو سال از خلافت جدّش میرالمؤمنین علی ـ علیه السلام ـ و ده سال دوران امامت عموی خویش امام حسن مجتبی ـ علیه السلام ـ را شاهد بود. بعد از شهادت امام مجتبی ـ علیه السلام ـ ده سال دوران امامت پدر را درک نمود. بعد از قیام عاشورا در سال 61 هـ ق که امامت به او رسید، با زمامداران زیر معاصر بود: یزید بن معاویه (سال 61 - 64)، عبدالله بن زبیر (61 - 73)، معاویة بن یزید، مروان بن حکم (نه ماه از سال 65)، عبدالملک بن مروان (65 - 86) و ولید بن عبدالملک (86 - 96) و سرانجام در سال 94 یا 95 هجری به شهادت رسید.[3]
مهدى از دیدگاه امام کاظم علیهما السلام
«یا بنى انما هى محنة من الله، امتحن بها خلقه».
«پسر جان! غیبت قائم یک آزمون الهى است که به وسیله‌ى آن بندگانش را مى‌آزماید».
(موسى بن جعفر علیه السلام).(1)
پس از استقرار رژیم جنایت پیشه‌ى بنى عباس، آنان نیز از شیوه‌ى نکوهیده‌ى بنى امیه پیروى کرده، خفقان و اختناق را به حد اعلى رسانیدند و صداى حق طلبى را در گلوها خاموش کردند و با تمام قدرت تلاش نمودند که حضرت موسى بن جعفر علیه السلام را از دست شیعیان بگیرند تا دانشگاه امام جعفر صادق علیه السلام ادامه پیدا نکند.
از این رهگذر روایات واصله از امام موسى بن جعفر علیه السلام به وسعت و گستردگى پدر بزرگوارش نمى‌باشد، طبعاً در مورد حضرت بقیة الله ارواحنا فداه نیز روایات محدودى از آن حضرت رسیده است که به برخى از آنها اشاره مى‌کنیم:
حضرت مهدی در آیینه کلام امام علی (ع) از آغاز تا حکومت
زمین خالى از حجّت نمی‌ماند
در جهان بینى مکتب اهل‌بیت علیهم السّلام انسان بدون امام معصوم، و زمین خالى از حجّت بحق الهى، نخواهد ماند؛ چرا که بدون امام معصوم هدایت و کمال صحیح و شایسته انسانى میسّر نخواهد شد. بعلاوه حفظ نظام هستى به برکت وجود حجتهاى خداوند است. در این باره روایات زیادى نقل شده است. جهت آشنایى بیشتر با این موضوع به ذکر دو حدیث از روایات حضرت على علیه السلام اکتفا مىشود.
بشارت و مژده امام باقر(ع) به منتظران مهدی(عج)
امام محمد باقر(علیه‌السلام) در زمان حکومت مروانیان به جهت ضعف و ناتوانی حکومت، فرصت ویژه و فوق‌العاده‌ای برای بسط و نشر تعالیم و احکام اسلامی پیدا کرد و حوزه علمیه بزرگی در مدینه تشکیل داد. مساله مهدویت، آن‌چنان از اهمیت بالایی برخوردار بود که امام باقر(علیه‌السلام) در دفعات متعدد و در فرصت‌های مناسب، از غیبت مهدی موعود(عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) و نشانه‌های عصر ظهور، سخن گفته و علائم دوران آخرالزمان و ظهور حضرت قائم(عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) و ویژگی‌های دولت کریمه و خصوصیات منتظران حقیقی‌شان را بیان نموده‌اند.
29 وظیفه مؤمنان در زمان غیبت امام زمان(عج) از زبان آیت الله آقا نجفی اصفهانی
آیت‌الله شیخ محمدتقی اصفهانی مشهور به «آقا نجفی» در یک‌صد سال پیش با تتبع در روایات و احادیث اهل‌بیت (ع)، پنجاه‌وچهار وظیفه مؤمنان در زمان غیبت امام زمان (عج) را در دو مجلد 25 و 29 موردی بیان می‌کند.
آقا نجفی، رساله‌ای دو جلدی با عنوان «وظیفة‌الأنام فی زمن غیبة‌الإمام» (وظایف مردم در زمان غیبت امام‌زمان) دارد که در جلد اول آن 25 وظیفه و در جلد دوم 29 وظیفه‌ای (در مجموع 54 وظیفه) که منتظران واقعی باید در غیاب امام انجام دهند، می‌پردازد.
وی در ابتدای این رساله می‌نویسد:
25 وظیفه مؤمنان در زمان غیبت امام زمان(عج) از زبان آیت الله آقا نجفی اصفهانی
آیت‌الله شیخ محمدتقی اصفهانی مشهور به «آقا نجفی» در یک‌صد سال پیش با تتبع در روایات و احادیث اهل‌بیت (ع)، پنجاه‌وچهار وظیفه مؤمنان در زمان غیبت امام زمان (عج) را در دو مجلد 25 و 29 موردی بیان می‌کند.
آقا نجفی، رساله‌ای دو جلدی با عنوان «وظیفة‌الأنام فی زمن غیبة‌الإمام» (وظایف مردم در زمان غیبت امام‌زمان) دارد که در جلد اول آن 25 وظیفه و در جلد دوم 29 وظیفه‌ای (در مجموع 54 وظیفه) که منتظران واقعی باید در غیاب امام انجام دهند، می‌پردازد.
وی در ابتدای این رساله می‌نویسد:
بررسی اقدامات مهدوی امام حسن عسکری علیه السلام
امام حسن عسکری علیه السلام یازدهمین پیشوای شیعیان، و پدر بزرگوار حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف، در سال 232 هجری (845 میلادی) چشم به جهان گشود، پدر بزرگوارش امام دهم حضرت هادی علیه السلام و مادرش، بانوی پارسا و شایسته «حدیث» یا «حدیثه»[1] و در برخی منابع نامش را «سوسن»[2] و «عسفان»[3] یاد کرده‌اند.
از مشهورترین القاب امام عسکری علیه السلام می‌توان به «الصّامت»، «الهادی»، «الرّفیق»، «الزّکی»، «النقی» و «الخالص» اشاره کرد.[4] «ابن الرضا» لقبی است که امام جواد علیه السلام و امام عسکری علیه السلام هر دو به آن شهرت یافته‌اند.[5]
امام عسکری علیه السلام قریب به 6 سال امامت مسلمین را عهده‌دار بودند و در طول این مدت نسبت به هدایت مردم و حفظ جان امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف زحمات زیادی را متحمل شدند.